Czeski Urząd ds. Budownictwa Energetycznego i Transportowego wydał kluczowe spośród ośmiu pozwoleń na budowę, dotyczących budowę nowego fragmentu magistrali kolejowej z Pragi do Czeskich Budziejowic. Na 17-kilometrowym odcinku z dwoma tunelami (w tym najdłuższym w kraju), który ominie istniejący, bardzo kręty przebieg, pociągi pasażerskie pojadą z prędkością 200 km/h.
Kluczowe magistrale kolejowe w Czechach, wchodzące w skład transeuropejskiej sieci transportowej TEN-T, określane są popularnie mianem koridorów, czyli korytarzy (wykorzystywane jest także bardziej oficjalne sformułowanie, czyli tranzitní železniční koridor – tranzytowy korytarz kolejowy). Podejście do ich modernizacji było pod wieloma względami inne niż w przypadku tras o podobnym znaczeniu w Polsce. Czesi z jednej strony starali się unikać wielkich modernizacji, obejmujących większość lub wręcz niemal całość jednej linii kolejowej w ramach jednej inwestycji. Z drugiej strony w wielu przypadkach podjęto decyzję o budowie nowych przebiegów, omijających istniejące, kręte fragmenty, co w Polsce jeszcze do niedawna w ogóle nie miało miejsca.
Często przywoływanym przykładem tego rozwiązania jest wybudowanie 4-kilometrowego
Ejpovického tunelu, stanowiącego fragment wylotu z Pilzna w kierunku Pragi. Inwestycja umożliwiła niemalże dwukrotne skrócenie czasu przejazdu na odcinku Pilzno – Rokycany, to jest z 20 do 11 minut, co było możliwe zarówno dzięki podwyższeniu prędkości szlakowej w porównaniu ze starym przebiegiem, jak również skróceniu trasy o 6 kilometrów. Prędkość szlakowa na nowo wybudowanym fragmencie wynosi dziś 160 km/h, jednakże parametry konstrukcyjne mają umożliwią w przyszłości jej podwyższenie do 200 km/h. Správa železnic, czyli czeski narodowy zarządca infrastruktury kolejowej, planuje realizację wielu podobnych projektów, w tym znacznie większych w zakresie skali.
Dwa tunele, prędkość szlakowa 200 km/h
Jednym z nich jest Projekt NemaŠe, zakładający budowę liczącego aż 17 kilometrów długości nowego przebiegu na odcinku Nemanice – Ševětín, stanowiącego wylot z Czeskich Budziejowic w kierunku północnym, czyli do Pragi. Istniejący odcinek, przebiegający przez miasto Hluboká nad Vltavou, jest bardzo kręty i znacząco wydłużony w stosunku do linii prostej. Prędkości szlakowe oscylują w przedziale 70-90 km/h. Na nowym fragmencie pociągi pasażerskie pojadą natomiast z prędkością 200 km/h. Efektem inwestycji będzie skrócenie czasu przejazdu o 9 minut, czyli dokładnie tyle samo, jak w przypadku koridora z Pilzna do Pragi po wybudowaniu Ejpovického tunelu.
Projekt NemaŠe będzie jednak znacznie bardziej spektakularny, ponieważ obejmie wybudowanie aż dwóch tuneli. Tunel Hosín będzie 3120-metrowy. Z kolei tunel Chotýčany będzie liczył aż 4775 metrów długości, co oznacza, że będzie na razie najdłuższym tunelem kolejowym w Republice Czeskiej. Skokowo dłuższy ma być blisko 25-kilometrowy tunel pod Pragą w kierunku Pilzna, który zastąpi w ruchu dalekobieżnym istniejący kręty odcinek wzdłuż rzeki Berounki, jednak w tym przypadku rozpoczęcie prac, a tym bardziej oddanie nowego fragmentu do użytku, to bardzo odległa perspektywa. Tymczasem projekt NemaŠe może zostać zrealizowany już na początku kolejnej dekady. Aktualnie obowiązujący harmonogram inwestycji zakłada, że prace zostaną wykonane w latach 2026-2032.
Jak poinformował portal Zdopravy.cz, Urząd ds. Budownictwa Energetycznego i Transportowego (czes. Dopravní a energetický stavební úřad) wydał już kluczowe spośród ośmiu pozwoleń na budowę, co czyni rychłe rozpoczęcie robót budowlanych bardziej prawdopodobnym. Dodajmy, że w ramach projektu NemaŠe zaplanowano także kompleksową modernizację stacji kolejowej Ševětín, a także zasypanie istniejących odcinków koridora, przebiegających w wykopach, urobkiem z drążenia tuneli. To nieco inne podejście niż w przypadku wspomnianego odcinka z Pilzna do Ejpovic, który został częściowo zachowany (dzięki temu utrzymywane są połączenia kolejowe do miasta Radnice), a częściowo przebudowany na drogę rowerową. Warto dodać, że początkowo zakładano realizację przedsięwzięcia w formule partnerstwa publiczno-prywatnego.
Praga – Czeskie Budziejowice – Linz
Ostatecznie podjęto jednak decyzję, że zostanie ona zrealizowana w tradycyjnej formule i będzie finansowana przez Państwowy Fundusz Infrastruktury Transportowej (czes. Státní fond dopravní infrastruktury). Przetarg na wykonanie zadania został ogłoszony w tym roku w marcu. Wartość inwestycji oszacowano na kwotę 21,343 mld CZK, co przy obecnych kursach walut odpowiada blisko 3,63 mld zł. Warto dodać, że
koridor z Pragi do Czeskich Budziejowic od 31 sierpnia jest pierwszą linią kolejową w Czechach, gdzie osiągana jest prędkość 200 km/h w ruchu planowym, choć dotyczy to zaledwie jednej pary pociągów kategorii IC, obsługiwanej przez pociągi Pendolino z wychylnym nadwoziem, i to na tylko dwóch odcinkach, liczących łącznie ok. 23 kilometry długości.
Jak podaje portal Zdopravy.cz, w przyszłym roku Správa železnic ma przedstawić koncepcję rozbudowy koridora o nowy fragment z Czeskich Budziejowic do Linzu, na którym pociągi pasażerskie mogłyby jeździć z prędkością 230 km/h lub 250 km/h. Dziś pociągi dalekobieżne między tymi miastami kursują w 2-godzinnym takcie, jednak pokonanie 125-kilometrowej trasy zajmuje 2 godziny i od 1 do 19 minut (w zależności od kategorii pociągu). Daje to prędkość handlową na bardzo niskim poziomie 54-62 km/h, choć trzeba tu zastrzec, że nawet pociągi kategorii EC mają stosunkowo dużo postojów – 3 w Czechach i 4 w Austrii. W kontekście nowej trasy w grę wchodzi przebieg równoległy do istniejącego przez miasto Kaplice, jak również całkiem nowy, przez Český Krumlov, słynne miasto z średniowiecznym centrum wpisanym na listę światowego dziedzictwa UNESCO, przyciągające w ciągu roku nawet milion turystów.